Historia Zespołu
South Silesian Brass Band
South Silesian Brass Band
"W 1974 roku powstał w Chwałowicach (istniejący do dziś!) zespół South Silesian Brass Band. Piotr Cupok, ówczesny dyrygent Młodzieżowej Orkiestry Dętej działającej przy Szkole Górniczej w Chwałowicach, z grona członków orkiestry wybrał grupę uzdolnionych chłopców. Podjął próbę stworzenia zespołu jazzu tradycyjnego z ich udziałem. Grupa składająca się z nastolatków przybrała żartobliwą nazwę Jarapataj Band. Adepci jazzu rozpoczęli trudną drogę do poznania istoty nieznanej im dotąd muzyki. Na początku program zespołu składał się głównie z popularnych piosenek (takich jak „Karliku, Karliku, co tam robisz w Rybniku”) i kompozycji lidera (impresje szkolne). Szybko jednak zespół zaczął grać standardy, a co za tym idzie, próbował improwizować. Jarapataj Band tworzyli: Jan Cipa-tp, Adam Abrahamczyk-tp, Roman Chudy-cl, Andrzej Stefański-cl, Andrzej Waśkowski-tb, Tadeusz Grzybowski-waltornia, Andrzej Siwicki-tu, Janusz Hora-dr, Piotr Cupok-p, lead. Skład instrumentalny zespołu, który wkrótce powiększył się o grającego na banjo Mariana Siwickiego i puzonistę Saturnina Abrahamczyka, nawiązywał do tradycji nowoorleańskich orkiestr ulicznych. Młodość, fantazja i radość muzykowania oraz dowcipna nazwa sprzyjały atmosferze happy jazzu. Zespół zyskał sobie popularność i sympatię rybnickich jazz fanów.
Po ukończeniu nauki w szkole górniczej wszyscy członkowie zespołu przenieśli się do położonego tuż obok Domu Kultury Kopalni Chwałowice. Panowały tam sprzyjające warunki do dalszego rozwoju młodych muzyków. Na początku lat 80. zespół zyskał sprzymierzeńca w osobie Andrzeja Musioła, kierownika domu kultury, znawcy i miłośnika jazzu. Za jego namową zespół przyjął nową nazwę South Silesian Brass Band i wziął udział w Old Jazz Meeting Złota Tarka w Warszawie. Rybniczanie otrzymali na festiwalu wyróżnienie, a Andrzej Siwicki został uhonorowany nagrodę indywidualną. Rok później zespół SSBB znów wziął udział w imprezie.
Po ukończeniu nauki w szkole górniczej wszyscy członkowie zespołu przenieśli się do położonego tuż obok Domu Kultury Kopalni Chwałowice. Panowały tam sprzyjające warunki do dalszego rozwoju młodych muzyków. Na początku lat 80. zespół zyskał sprzymierzeńca w osobie Andrzeja Musioła, kierownika domu kultury, znawcy i miłośnika jazzu. Za jego namową zespół przyjął nową nazwę South Silesian Brass Band i wziął udział w Old Jazz Meeting Złota Tarka w Warszawie. Rybniczanie otrzymali na festiwalu wyróżnienie, a Andrzej Siwicki został uhonorowany nagrodę indywidualną. Rok później zespół SSBB znów wziął udział w imprezie.
W 1982 roku twórca i lider zespołu zrezygnował z dalszej współpracy. Zespołem zaopiekował się Czesław Gawlik. Pod jego kierownictwem charakter zespołu nieco się zmienił. Większą uwagę poświęcono czystości brzmienia i aranżacjom wykonywanych tematów. Stopniowo orkiestra dęta przekształciła się w zespół jazzowy. Dzięki szerokim kontaktom nowego lidera zespół coraz częściej występował w klubach jazzowych i studenckich, gościł na antenie radiowej i w telewizji. Co roku SSBB uczestniczył też w Old Jazz Meeting. W zespole pojawili się nowi członkowie: Michał Kuchciak-tu, bg, Grzegorz Graf-dr, Danuta Ciszewska-voc, nieco później: Jerzy Kali Wenglarzy-dr.
W 1984 roku z okazji 10-lecia istnienia SSBB został zorganizowany koncert jubileuszowy, z udziałem zaproszonych zespołów: Beale Street Band (Kraków), High Society i Daily Jazz Combo (Gliwice), Duet Zgraja-fl-Bednarek-b. Na scenie wystąpił także zespół Miraż Jerzego Wenglarzego oraz współpracujący z SSBB muzycy: Antoni Kucznierz-ss, as, Leon Płachta-tb, Andrzej Trefon-g. Od 1986 roku kierownictwo w zespole objął Saturnin Abrahamczyk, który w międzyczasie ukończył studia na Wydziale Jazzu Akademii Muzycznej w Katowicach. W tym okresie ukształtował się również nowy skład zespołu: Adam Abrahamczyk-tp, voc, Damian Bernacki-cl, ts, Saturnin Abrahamczyk-tb, lead., Marian Siwicki-bjo, Andrzej Siwicki-tu, Jerzy Kali Wenglarzy-dr.
W 1984 roku z okazji 10-lecia istnienia SSBB został zorganizowany koncert jubileuszowy, z udziałem zaproszonych zespołów: Beale Street Band (Kraków), High Society i Daily Jazz Combo (Gliwice), Duet Zgraja-fl-Bednarek-b. Na scenie wystąpił także zespół Miraż Jerzego Wenglarzego oraz współpracujący z SSBB muzycy: Antoni Kucznierz-ss, as, Leon Płachta-tb, Andrzej Trefon-g. Od 1986 roku kierownictwo w zespole objął Saturnin Abrahamczyk, który w międzyczasie ukończył studia na Wydziale Jazzu Akademii Muzycznej w Katowicach. W tym okresie ukształtował się również nowy skład zespołu: Adam Abrahamczyk-tp, voc, Damian Bernacki-cl, ts, Saturnin Abrahamczyk-tb, lead., Marian Siwicki-bjo, Andrzej Siwicki-tu, Jerzy Kali Wenglarzy-dr.
Jeden z koncertów IX Silesian Jazz Meeting poświęcony został zespołowi SSBB, obchodzącemu 20-lecie działalności. Do stałego składu dołączyli zaproszeni goście: Tadeusz Petrow-cl, as, Antoni Kucznierz-ss, as, Leon Płachta-tb, viol, Andrzej Trefon-g, Jan Cichy-bg, Leszek Furman-p, Czesław Gawlik-p, Jarosław Hanik-p oraz Danuta Ciszewska-voc.
W drugiej połowie lat 90. aktywność zespołu osłabła, głównie ze względu na malejące zainteresowanie jazzem tradycyjnym. Zespół przeniósł się z Domu Kultury Chwałowice do siedziby Orkiestry KWK Chwałowice (aktualnie stowarzyszenie), gdzie pozostał do dziś. Działalność grupy ożywiła się znów z początkiem 2001 roku i do tej pory SSBB gra jazz tradycyjny w nowym składzie.
W drugiej połowie lat 90. aktywność zespołu osłabła, głównie ze względu na malejące zainteresowanie jazzem tradycyjnym. Zespół przeniósł się z Domu Kultury Chwałowice do siedziby Orkiestry KWK Chwałowice (aktualnie stowarzyszenie), gdzie pozostał do dziś. Działalność grupy ożywiła się znów z początkiem 2001 roku i do tej pory SSBB gra jazz tradycyjny w nowym składzie.
Jubileusz 30-lecia działalności to prawdziwy powód do dumy, którego nie każdy zespół ma okazję doczekać. Zespół SSBB świętował to wielkie wydarzenie 20 listopada 2004 roku. Uroczysty koncert jubileuszowy, nad którym patronat objął prezydent Rybnika Adam Fudali, odbył się w Rybnickim Centrum Kultury w ramach XIX Silesian Jazz Meeting. Muzycy SSBB zaprosili do współudziału w koncercie zaprzyjaźnionych muzyków, z którymi w różnych okresach działalności występowali. Na scenie wraz z SSBB pojawili się zatem: Danuta Ciszewska-voc, Czesław Gawlik-p, Antoni Kucznierz-p, Leon Płachta-viol, Andrzej Trefon-g, Jarosław Hanik-p, Andrzej Kocyba-b oraz Tadeusz Petrow-cl, ts, znakomity muzyk z Poznania. Gościem specjalnym był najbardziej znany w kraju zespół jazzu tradycyjnego – Jazz Band Ball Orchestra z Krakowa. To rybnickie święto jazzu tradycyjnego zakończył zorganizowany w Domu Kultury Chwałowice nocny maraton jazzowy z udziałem wszystkich wykonawców koncertu jubileuszowego, zespołu Daily Jazz Combo z Gliwic i wielu innych muzyków.
Bezpośrednio po jubileuszu nastąpiła zmiana w składzie zespołu: klarnecistę Damiana Bernackiego zastąpił muzyk z Raciborza – Antoni Kucznierz, który w latach 1968 – 1985 był członkiem zespołu Czesława Gawlika. Od tego momentu wzrosła aktywność zespołu. SSBB zaczął częściej występować w klubach i na koncertach plenerowych. Dwukrotnie wziął udział w Baszta Jazz Festiwal w Czchowie (2005 i 2006), wystąpił także podczas jubileuszu 50-lecia Śląskiego Jazz Clubu w Gliwicach.
Bezpośrednio po jubileuszu nastąpiła zmiana w składzie zespołu: klarnecistę Damiana Bernackiego zastąpił muzyk z Raciborza – Antoni Kucznierz, który w latach 1968 – 1985 był członkiem zespołu Czesława Gawlika. Od tego momentu wzrosła aktywność zespołu. SSBB zaczął częściej występować w klubach i na koncertach plenerowych. Dwukrotnie wziął udział w Baszta Jazz Festiwal w Czchowie (2005 i 2006), wystąpił także podczas jubileuszu 50-lecia Śląskiego Jazz Clubu w Gliwicach.
Jeszcze większe zmiany nastąpiły w 2007 roku. Po 20-letniej przerwie do zespołu wrócił jego były lider – Czesław Gawlik, zaś tubistę Andrzeja Siwickiego zastąpił kontrabasista Piotr Rożankowski z Gliwic. To ostatnie wydarzenie przyczyniło się do dalszych zmian – zespół odszedł od dotychczasowego archaicznego stylu, uzyskując bardziej nowoczesne brzmienie.
Udział w międzynarodowych festiwalach jazzowych formacja SSBB rozpoczęła od udziału w United Europe Jazz Festival w Zakopanem i Salgótarján na Węgrzech. Zespół uczestniczył także w festiwalu jazzu tradycyjnego w Czechach. Ważnym wydarzeniem był koncert z okazji 600-lecia miasta Kowna na Litwie, gdzie SSBB wystąpił w gronie zespołów europejskich jako jedyny zespół reprezentujący Polskę.
Jesienią 2008 roku SSBB wziął udział w Zaduszkach Jazzowych w Bydgoszczy. Nikt nie przypuszczał wówczas, że będzie to ostatni koncert w tym składzie. Niespodziewanie w styczniu 2009 roku odszedł na zawsze Antoni Kucznierz. Był to dla SSBB bolesny cios, który postawił pod znakiem zapytania dalszą działalność. Jednak wówczas współpracę zaoferował zespołowi znany muzyk z Poznania – Tadeusz Petrow, członek grupy Czesława Gawlika w latach 60. Tadeusz Petrow szybko zaaklimatyzował się w SSBB i już wiosną 2009 roku wystąpił w kolejnych edycjach United Europe Jazz Festival na Słowacji (Banská Bystrica) i w Czechach (Hradec Králové), a także podczas festiwali w Polsce (Baszta Jazz Festival, Swinging Jura, Sopot Molo Jazz Festival). Wkrótce zespół wzbogacił się o dwoje interesujących wykonawców: wokalistkę i skrzypaczkę Elżbietę Skrzymowską (córkę zmarłego Antosia Kucznierza) i saksofonistę Daniela Bobera. W efekcie tego z konwencjonalnego zespołu dixielandowego SSBB przekształcił się w dziewięcioosobowy band sięgający coraz częściej do repertuaru i stylistyki swingu.
Udział w międzynarodowych festiwalach jazzowych formacja SSBB rozpoczęła od udziału w United Europe Jazz Festival w Zakopanem i Salgótarján na Węgrzech. Zespół uczestniczył także w festiwalu jazzu tradycyjnego w Czechach. Ważnym wydarzeniem był koncert z okazji 600-lecia miasta Kowna na Litwie, gdzie SSBB wystąpił w gronie zespołów europejskich jako jedyny zespół reprezentujący Polskę.
Jesienią 2008 roku SSBB wziął udział w Zaduszkach Jazzowych w Bydgoszczy. Nikt nie przypuszczał wówczas, że będzie to ostatni koncert w tym składzie. Niespodziewanie w styczniu 2009 roku odszedł na zawsze Antoni Kucznierz. Był to dla SSBB bolesny cios, który postawił pod znakiem zapytania dalszą działalność. Jednak wówczas współpracę zaoferował zespołowi znany muzyk z Poznania – Tadeusz Petrow, członek grupy Czesława Gawlika w latach 60. Tadeusz Petrow szybko zaaklimatyzował się w SSBB i już wiosną 2009 roku wystąpił w kolejnych edycjach United Europe Jazz Festival na Słowacji (Banská Bystrica) i w Czechach (Hradec Králové), a także podczas festiwali w Polsce (Baszta Jazz Festival, Swinging Jura, Sopot Molo Jazz Festival). Wkrótce zespół wzbogacił się o dwoje interesujących wykonawców: wokalistkę i skrzypaczkę Elżbietę Skrzymowską (córkę zmarłego Antosia Kucznierza) i saksofonistę Daniela Bobera. W efekcie tego z konwencjonalnego zespołu dixielandowego SSBB przekształcił się w dziewięcioosobowy band sięgający coraz częściej do repertuaru i stylistyki swingu.
W 2009 wydana została długo oczekiwana płyta SSBB. Pomysł i plany nagrania albumu z muzyką zespołu powstały dużo wcześniej, jednak szereg niespodziewanych zdarzeń stanął na przeszkodzie w realizacji tych zamierzeń. Promocja płyty odbyła się podczas koncertu z okazji 35-lecia zespołu, będąc wydarzeniem XXIV Silesian Jazz Meeting.
Kolejne lata zaowocowały dalszą aktywnością zespołu, przejawiającą się w licznych koncertach, m.in.: w Kielcach, Tarnowie, Radomiu, Raciborzu, Bytomiu i Gliwicach. Z ważniejszych wydarzeń w historii zespołu wymienić należy również koncerty w Newtownabbey (Irlandia Płn.) i Dorsten (Niemcy). SSBB towarzyszył wówczas delegacjom miasta w spotkaniach partnerskich. Jesienią 2011 roku podczas Europejskiego Kongresu Miast Bliźniaczych, który odbył się w Rybniku, zespół wystąpił z koncertem dla międzynarodowego audytorium ponad 300 przedstawicieli miast i regionów z 31. krajów. Jednak największym wydarzeniem dla muzyków był udział w renomowanym, międzynarodowym Don Chento Jazz Festival w Kaliningradzie, gdzie SSBB wystąpił obok bardzo znanych zespołów z USA, Niemiec, Rosji, Włoch, Wielkiej Brytanii, Szwajcarii, Izraela i Litwy.
Inspirujące i ubogacające doświadczenia SSBB wiążą się także z udziałem w festiwalach bluesowych w Bytomiu i Chorzowie, podczas których zespół akompaniował znanemu bluesmanowi Kajetanowi Drozdowi.
Zespół SSBB jest dwukrotnym laureatem Nagrody Prezydenta Miasta Rybnika w dziedzinie kultury (2009, 2010)."
Kolejne lata zaowocowały dalszą aktywnością zespołu, przejawiającą się w licznych koncertach, m.in.: w Kielcach, Tarnowie, Radomiu, Raciborzu, Bytomiu i Gliwicach. Z ważniejszych wydarzeń w historii zespołu wymienić należy również koncerty w Newtownabbey (Irlandia Płn.) i Dorsten (Niemcy). SSBB towarzyszył wówczas delegacjom miasta w spotkaniach partnerskich. Jesienią 2011 roku podczas Europejskiego Kongresu Miast Bliźniaczych, który odbył się w Rybniku, zespół wystąpił z koncertem dla międzynarodowego audytorium ponad 300 przedstawicieli miast i regionów z 31. krajów. Jednak największym wydarzeniem dla muzyków był udział w renomowanym, międzynarodowym Don Chento Jazz Festival w Kaliningradzie, gdzie SSBB wystąpił obok bardzo znanych zespołów z USA, Niemiec, Rosji, Włoch, Wielkiej Brytanii, Szwajcarii, Izraela i Litwy.
Inspirujące i ubogacające doświadczenia SSBB wiążą się także z udziałem w festiwalach bluesowych w Bytomiu i Chorzowie, podczas których zespół akompaniował znanemu bluesmanowi Kajetanowi Drozdowi.
Zespół SSBB jest dwukrotnym laureatem Nagrody Prezydenta Miasta Rybnika w dziedzinie kultury (2009, 2010)."
Kolejne pięciolecie SSBB spędził bardzo pracowicie, systematycznie koncertując w kraju i zagranicą oraz na Międzynarodowym Festiwalu Jazzu Tradycyjnego w Rybniku, jako współorganizator wraz z Teatrem Ziemi Rybnickiej. Po koncercie SSBB co roku prowadził całonocne Jam Sassion.
Koniec 2014 roku był bardzo owocny, Zespół SSBB nagrał swoją druga płytę. Zamieszczony na płycie program otwiera przebój zespołu Skaldowie pt. „Szanujmy wspomnienia”, którego tekst stanowi jak gdyby motto całej płyty. Oprócz standardów jazzowych znalazła się również kompozycja Leszka Furmana-p „Snapshot”.
W tym samym czasie Czesław Gawlik wraz z Anną Małecką wydali książkę „Jazz w Rybniku”, jak sama nazwa mówi , opisująca rybnickie środowisko oraz wydarzenia jazzowe w ciągu ostatnich 60 lat, gdzie wystąpiło ponad 1.000 znakomitych muzyków i zespołów jazzowych.
Zarówno płyta jak i książka cieszyły się dużym powodzeniem na jubileusz 40-lecia zespołu, połączonym z XXIX Silesian Jazz Meeting. SSBB zaprosił do udziału w koncercie Grzegorza Grafa-dr i Andrzeja Siwickiego-tu wcześniejszych członków zespołu, którzy przypomnieli nam nowoorleańskie brzmienie. Nieobecnego Saturnina Abrahamczyka godnie zastąpił Jakub Moroń-tbn. Nie obyło się też bez zagranicznej gwiazdy, Maxim Piganov-tbn (rosyjski puzonista jazzowy, koncertował w USA m.in. w Lincol Center z Wynton Marsalis Orchestra) wystąpił z Tadeuszem Petrowem-cl ( z powodu przeprowadzki do Gdańska ograniczył koncerty z SSBB). Maxim wykonał też swój sztandarowy utwór „What a Wonderful World”. W finale koncertu wzięli udział wszyscy uczestnicy jubileuszu, wspólnie wykonując utwór „Sweet Georgia Brown”.
Rok 2015 rozpoczął się od nominacji do konkursu „Człowiek Roku” w kategorii kultura, zarówno dla SSBB jak i indywidualnie dla Czesława Gawlika. Bez dwóch zdań laureatem został nasz Czesław, wielkie brawa dla Niego! To nie koniec nagród w tym roku, Izba Przemysłowo-Handlowa Rybnickiego Okręgu Przemysłowego na gali wręczenia nagród "Czarne Diamenty" 2015 uhonorowała SSBB m.in. za 40-lecie swojej działalności Piramidą Wiedzy i Fachowości, która symbolizuje najwyższą hołde(hałdę) w Europie Środkowo-Wschodniej o nazwie „Charlotta” w Rydułtowach.
Zarówno płyta jak i książka cieszyły się dużym powodzeniem na jubileusz 40-lecia zespołu, połączonym z XXIX Silesian Jazz Meeting. SSBB zaprosił do udziału w koncercie Grzegorza Grafa-dr i Andrzeja Siwickiego-tu wcześniejszych członków zespołu, którzy przypomnieli nam nowoorleańskie brzmienie. Nieobecnego Saturnina Abrahamczyka godnie zastąpił Jakub Moroń-tbn. Nie obyło się też bez zagranicznej gwiazdy, Maxim Piganov-tbn (rosyjski puzonista jazzowy, koncertował w USA m.in. w Lincol Center z Wynton Marsalis Orchestra) wystąpił z Tadeuszem Petrowem-cl ( z powodu przeprowadzki do Gdańska ograniczył koncerty z SSBB). Maxim wykonał też swój sztandarowy utwór „What a Wonderful World”. W finale koncertu wzięli udział wszyscy uczestnicy jubileuszu, wspólnie wykonując utwór „Sweet Georgia Brown”.
Rok 2015 rozpoczął się od nominacji do konkursu „Człowiek Roku” w kategorii kultura, zarówno dla SSBB jak i indywidualnie dla Czesława Gawlika. Bez dwóch zdań laureatem został nasz Czesław, wielkie brawa dla Niego! To nie koniec nagród w tym roku, Izba Przemysłowo-Handlowa Rybnickiego Okręgu Przemysłowego na gali wręczenia nagród "Czarne Diamenty" 2015 uhonorowała SSBB m.in. za 40-lecie swojej działalności Piramidą Wiedzy i Fachowości, która symbolizuje najwyższą hołde(hałdę) w Europie Środkowo-Wschodniej o nazwie „Charlotta” w Rydułtowach.